Herinneringen uit de jaren 1945-50

Bevrijdingsfeesten 2019: oorlogstuig rolt door de Antwerpse straten; gevechtsvliegtuigen scheren boven de hoofden.

Het publiek, met slimme telefoontjes in de hand geniet ervan, om ter ‘selfiest!’

Er wordt een fameus stukje afgezeverd over helden die zich opofferden opdat wij het beter zouden hebben!

Kleine jongens met glinsterende oogjes, plastiek helmen op hun hoofdjes, zwaaiend met speelgoedgeweertjes op de schouders van hun fiere papa’s en bompa’s. “Ik wil later soldaat worden, bompa, pàng,pàng!” …… maar misschien, heel misschien denkt bompa dan terug aan ‘zijn’ held. Zijn vader, een piloot die een cowboy was en in het grote Amerika een grote ranch bezat maar die, zoals een echte held betaamt, werd neergehaald door ‘den Duits’.

Of zijn Engelse vader, een heuse lord die in Engeland een kasteel bezat maar, helaas de heldendood gestorven was; gebombardeerd door ‘den Duits’.

En ik denk terug aan de beginjaren 1950.

Iedere dag opnieuw zaten ze daar op de stoep aan de tramhalte in de Van Schoonhovenstraat aan het Coninckplein in Antwerpen. Ik ging dan naast hen zitten en luisterde naar de verhalen over hun Amerikaanse, Engelse, Canadese vaders, allemaal helden …. allemaal dood!

Voor het avond werd stapten de mama’s één voor één van de tram. Zij kwamen terug van een dag ‘werken’. Volwassenen spraken over hen als “de bedrogen dochters”. Jonge meisjes die bij de bevrijding dolverliefd werden op die jongen “in uniform”, hun bevrijder.

Jonge meisjes die na jaren miserie makkelijke prooi werden voor exotische cowboys, indianen en kasteelheren. Nylonkousen, sigaretten en verhalen à la Hollywood deden de truc. Wanneer de soldaten terug naar hun vrouwen- soms met, kinderen- vertrokken bleven ze achter … wachten … wachten tot hij hen kwam halen, want hij had het hen immers beloofd. “Honey,I promise” zei hij. Maar al vlug werden ze door hun soldaten vergeten en de miserie begon.

Om als bedrogen dochter deftig werk vinden was in die naoorlogse jaren zo verdomd moeilijk. Maar op straat viel toch nog te verdienen. De nylonkousen kwamen nu van pas bij het tippelen op ‘den boulevard’.

En nu kunnen ze de kleine van die soldaat te eten geven: “Och arme het manneke, hij denkt dat zijn pa een held was, wat kon ik hem anders zeggen …”

Mijne pa, was geen ‘held’ maar een mens met een hart en eigen mening. Een mens die de ‘witte brigadisten’ – want dat waren ze ineens allemaal na de bevrijding – die op de Bredabaan in Merksem hun vuile werk deden met vrouwen hun hoofden kaal te scheren, te bespuwen, en met swastika’s te brandmerken heeft toegebruld dat zij even erg waren als de nazi-varkens! Die mens voelde mee met die kleine bastaarden en gaf de brave katholieken van de Heilig Hart parochie lik op stuk voor hun huichelachtige houding tegenover de ‘bedrogen dochters.’

Rond kerst kreeg mijne pa voor één keer in ’t jaar permissie van ons ma om haar keuken te gebruiken. Dat was de dag dat hij appelbeignets maakte, véél, voor al die kinderen van de tramhalte. Ik zie hen nog binnenkomen en dan samen met ons allen rond de grote keukentafel feesten, de kinderen waren blij en ik was blij dat mijne pa geen dode held was maar een warme mens van vlees en bloed!

Toen ik, jaren later in Schotland een Amerikaan tegen het lijf liep die wist dat ik Belgische was zei hij met zijn afschuwelijke Dallas accent “Hi, I am John Knox from Dallas. I am one of your liberators.” Die man verwachtte natuurlijk applaus maar ik zag enkel voor mijn ogen die kleine jongens en meisjes aan de tramhalte en dacht “en hoeveel bastaardjes hebt gij achtergelaten.”

Ondertussen zijn er nieuwe oorlogen in de maak, nieuw kanonnenvoeder gekweekt en de kapitalistische oorlogsheren wrijven zich in de handen.

Fascisten nemen het roer terug in handen, in de kroegen horen we fascistoïde borrelpraat, in de media, en vooral op sociale media doet men zijn best om het fascisme terug aanvaardbaar te maken.

Het NIEMALS WIEDER klinkt steeds verder weg. Het gebroken geweertje, het internationale antimilitaristische symbool wordt in de vergeethoek geduwd.

Maar niet door ons!

Het gebroken geweertje zal samen met met de rode driehoekjes te koop zijn op het standje van NAIS/SAF op Manifiesta!