Waar de rode driehoek echt voor staat

Het campagneteam van Trump haalt uit naar de zogenaamd terroristische organisatie ‘Antifa’. Het koppelt dit aan het symbool van de rode driehoek, waarop Facebook het bericht weghaalt wegens het gebruik van een nazisymbool. Zoveel onwetendheid is stuitend. ‘Antifa’ is geen organisatie, er zijn verschillende organisaties die zich antifascistisch noemen. De rode driehoek komt uit de tijd van het nazisme, maar is na de oorlog massaal overgenomen door antifascisten als symbool van verzet tegen fascisme, racisme en verdeeldheid.

In de concentratiekampen werden gevangenen op basis van een symbool gebrandmerkt. Politieke gevangenen moesten een rode driehoek dragen. Het ging onder meer om verzetsstrijders, syndicalisten, politieke militanten … Andere symbolen waren de roze driehoek (LGBTQI-gevangenen, maar ook wie veroordeeld was voor verkrachting, pedofilie …), de zwarte driehoek (werkweigeraars en ‘asociale elementen’ zoals verslaafden), de groene driehoek (criminelen), de blauwe driehoek (migranten), de bruine driehoek (zigeuners), de paarse driehoek (jehova’s getuigen) en uiteraard de gele ster (joden).

De eerste politieke tegenstanders die door het nazisme vervolg werden, waren vakbondsmilitanten, communisten en socialisten. Toen de nazi’s aan de macht kwamen in Duitsland, waren op enkele maanden tijd de communistische en socialistische partijen en de vakbonden verboden. 1 mei 1933 werd al niet meer gevierd, tenzij in een karikaturale vorm door de nazi’s. Ook in ons land werden linkse activisten vervolgd. Denk bijvoorbeeld aan operatie Zonnewende, de arrestatiegolf onder Belgische antifascisten in juni 1941 toen de nazi’s de Sovjet-Unie binnenvielen. Ongeveer 300 mensen werden opgepakt, waaronder heel wat communistische voortrekkers maar ook militanten van andere organisaties, zoals Léon Lesoil die één van de boegbeelden van de trotskisten in België was.

Na Wereldoorlog Twee is het symbool van de rode driehoek overgenomen door antifascisten. Enerzijds omdat wat gebeurd is nooit mag vergeten worden, anderzijds omdat de strijd tegen fascisme, racisme en verdeeldheid nog niet gestreden is. Het werd een symbool dat gebruikt werd door antifascisten van verschillende strekkingen, maar toch vooral door diegenen die zich herkenden in de standpunten van de politieke gevangenen die vervolgd werden onder het nazisme. Zij weten immers wat hun lot zou geweest zijn moesten ze toen geleefd hebben.

In België zijn er sinds de Tweede Wereldoorlog honderdduizenden pins met een rode driehoek verspreid. Momenteel gebeurt dit nog steeds. Steunpunt Antifascisme, een in 1983 opgerichte organisatie waarin voormalige slachtoffers van de kampen zoals Regine Beer betrokken waren naast syndicalisten en politieke activisten, doet dit anno 2020 onder meer via het internet. Na de verkiezingen van mei 2019 en de nieuwe vooruitgang van het extreemrechtse Vlaams Belang, werden er op enkele maanden tijd ruim 3.000 rode driehoekjes verspreid. Geheel in de traditie van de politieke activisten die ons voorgingen gebeurt deze verspreiding om financiële middelen op te halen die gebruikt worden om antifascistische acties te ondersteunen.

‘Antifa’, dat zijn alle antifascisten die allergisch zijn aan racisme, politiegeweld, seksisme, homofobie en alle andere vormen van onderdrukking waar rechtse populisten als Trump, extreemrechtse partijen als het Vlaams Belang maar ook traditionele politici regelmatig naar teruggrijpen. Laat de rode driehoek één van de symbolen zijn van strijdbare syndicalisten maar evengoed van de jonge ‘woke’ generatie.