Bijdrage door Henriëtte Van Espen

Vooreerst, de strijd tegen fascisme wordt niet vooruit geholpen door het racisme te bestrijden. Er zijn voldoende voorbeelden van dat fascistische regimes niet per definitie racistisch waren: Franco, Stalin, ja zelfs Mussolini waren misschien racisten, maar hun discours was dat niet. Het zijn de Duitsers die Mussolini kwamen ‘helpen’ die in Italië razzia’s tegen Italiaanse joden zijn begonnen. Deze despoten wilden alleen iedereen onder de knoet houden, gelijk welke kleur of godsdienst ze hadden. Kijk maar naar landen als Syrië en Irak, met een zeer diverse bevolking en waar de despoot ervoor zorgde dat er geen ruzie was.

Er bestaan voldoende voorbeelden van democratieën die rassenwetten hadden/hebben, zoals bijv. de Verenigde Staten, maar ook Australië, Zuid-Afrika. Het recentste en misschien wel droevigste geval van racisme is in Myanmar geweest. Het militair regime laat democratische verkiezingen toe en zie wat er gebeurd is met de Rohingya. Het was inderdaad het leger dat de misdaden heeft gepleegd, maar wat heeft de democratische regering hiertegen gedaan?

Dus neen, men bestrijdt fascisme niet door het racisme te bestrijden want het zijn twee verschillende zaken. Fascisme is een politieke stroming (er bestaan verschillende soorten van fascisme) en moet dus vooral politiek worden bestreden. Racisme daarentegen is een opvatting, een overtuiging en moet vooral bestreden worden door opvoeding.

Naar mijn mening zijn de kenmerken van fascisme: streven naar absolute meerderheid en macht, invoering van een éénpartijstelsel, geen scheiding der machten, geen vrije media, geen vrije meningsuiting, geen recht op vrije demonstraties, op vergaderen of verenigen, opstellen en indoctrineren van een canon die wordt vol gestoken met mythes en legendes om de leider(s) en het vaderland en het ‘eigen’ volk te verheerlijken, de polarisatie van de maatschappij, aanwakkeren van angst en wantrouwen tegen (vul zelf maar in), als er verkiezingen zijn dan zijn het getrapte en geen rechtstreekse verkiezingen, het individu totaal ondergeschikt aan de staat, geen politie en leger meer om de burgers te beveiligen, maar knokploegen om de schrik erin te houden en eventuele tegenstanders uit de weg te ruimen.

Spijtig genoeg zijn er nu al maatregelen en hervormingen doorgevoerd door democratische partijen die mij toch de wenkbrauwen doen optrekken. Bijv. de regionale, gemeenschaps-, federale en Europese verkiezingen moeten samenvallen, want de meerderheden moeten in de beide landsdelen best dezelfde samenstelling hebben als in het federaal parlement of omgekeerd!? Wat een onzin is dat nu. Ik kan toch op Europees niveau liberaal stemmen omdat ik vind dat zij de beste visie op de uitbouw van de EU hebben? Ik kan toch op Belgisch niveau socialist stemmen omdat volgens mij het behoud en de versterking van de sociale zekerheid het best door socialisten wordt gedaan? Ik kan voor het Vlaams parlement toch voor de Groenen stemmen omdat voor mij Vlaanderen meer moet doen voor milieu en klimaat? Natuurlijk hebben de democratische partijen er zo’n kluwen van gemaakt, dat de bevoegdheden en verantwoordelijkheden zo een soep is dat het zowel voor de kiezer als voor de beroepspolitici moeilijk is om met kennis van zaken te kunnen kiezen en dus ook te besturen. Daar is dus een machtsvacuüm ontstaan dat kan opgevuld worden door partijen met fascistische trekjes.

Men heeft België gefederaliseerd, maar men heeft geen federale kieskring. Ik kan als Vlaming enkel op een Vlaamse partij stemmen: ik kan dus enkel getrapt kiezen!!! Ik vond Di Rupo een goede premier. Ik kan als Belg dat niet valoriseren. Dat is dus ondemocratisch! Ook Europa is in dat bedje ziek. Diem25 is de enige Europese politieke partij die opkomt voor alle Europeanen, met een Europees programma en een Europese lijst.

Naar aanleiding van het burgerverzet tegen de Oosterweelverbinding heeft het Vlaams parlement onder Geert Bourgeois het nodig gevonden om dat burgerverzet in te perken. Toch moeilijk hé zo’n mondige burgers die dwars gaan liggen tegen de betonlobby. De toekomst gaat uitwijzen wie er gelijk heeft : de burgers of de betonlobby met zijn marionetten. In ieder geval heeft het Grondwettelijk Hof de wet bijgesteld https://legalnews.be/publiek-recht/milieu-en-stedenbouwrecht/wagonnetje-van-codextrein-2017-ontspoord-vdv-advocaten/

Hebben we nog een vrije media? Kranten en tijdschriften en ook radio- en tv-zenders worden ondergebracht in grote concerns als Het Mediahuis. De invloed van de politiek op de Vlaamse openbare omroep wordt meer en meer merkbaar (denk maar aan de soap rond het ontslag van de CEO Paul Lembrechts en nu zopas de knip in DIW op vraag van VB). De enkele onafhankelijke media zoals Apache worden vervolgd en veroordeeld en hebben het moeilijk om het hoofd boven water te houden. De vierde macht ligt uitgeteld in de lappenmand.

De vrijheid van politieke organisatie is ook beperkt. Schaf de kiesdrempel af ! Het aantal blancostemmen, maar ook het aantal kiezers die niet opdagen neemt gestaag toe. Geef de misnoegden een stem door middel van hun de kans te geven een partij op te richten en verkozenen te hebben. Kijk naar Nederland. Daar bestaat de kiesdrempel niet en daar is het soms zeer moeilijk om een regering te vormen. De huidige regering in Nederland bestaat uit 4 partijen en de Tweede Kamer telt 15 partijen en is Nederland onbestuurbaar? Juist omdat men moet rekening houden met verschillende meningen, bestaat er een grote debatcultuur en worden besluiten gedragen door een grote consensus.

Gelukkig hebben we een wakkere bewaker van onze privésfeer. Ik vind het wel een teken aan de wand dat hij de laatste tijd wel zeer vaak moet tussenkomen en de beleidsmakers op de vingers moet tikken. Ik verwacht van onze democratische partijen dat zij de opmerkingen van de privacycommissie ter harte nemen.

Ik heb enkele voorstellen waarbij het SAF de politiek kan sturen, weg van de fascistische val.

• Steun de partijen die een staatshervorming willen. Meer of minder België maakt niet uit als het maar duidelijk is waar en waarvoor hij /zij volmacht heeft en de verantwoordelijkheid draagt.
• Geen opdeling in twee delen, de Vlaamse en de Franstalige gemeenschap, want dat is het de partijen die groot worden door polarisatie wel zeer gemakkelijk maken. In het zuiden van ons land denkt men aan een federatie met 4 delen (Vlaanderen, Wallonië, Brussel en de Oostkantons) en bevoegdheidsverdeling verglijkbaar met de Duitse Bondsrepubliek. Ik vraag me af of een federatie op basis van de provincies een goed idee is. Voordeel is dat de provincies al een structuur hebben, nu al een reeks afgebakende bevoegdheden hebben, ze staan zeer dicht bij de steden en gemeenten en dus ook dicht bij de bevolking. Bovendien gaat de harde taalgrens hopelijk verzacht worden. Ik zie samenwerking tussen Limburg en Luik of tussen West-Vlaanderen en Henegouwen gemakkelijker gebeuren dan tussen Vlaanderen en de Franse gemeenschap.
• De instelling van een federale kieskring. Ik wil als Belg kunnen kiezen voor het Belgisch niveau en niet als Vlaming enkel voor Vlaamse zetels in België.
• Het vertrouwen in de politiek en de harten van de kiezers kan enkel worden verkregen door het maatschappelijk contract zoals beschreven in de Belgische grondwet titel II : De Belgen en hun rechten terug te honoreren. Wanneer je als volksvertegenwoordiger de eed aflegt, dan verbindt hij zich ertoe om de grondwet na te leven. Een steeds grotere groep mensen die in onzekerheid leven, hebben angst. In de grondwet staat onder titel II, art.23 dat eenieder recht heeft op een menswaardig leven, met inbegrip van het recht op een behoorlijke huisvesting. Dit is maar een voorbeeld, maar ik denk dat de politieke partij die in haar programma opneemt dat ze de grondrechten van de burgers gaat verdedigen in woord en daad, het vertrouwen terug kan herstellen. Per slot van rekening is dat de opdracht.
• Steun het principe van burgerinitiatieven. De staat is niet de Leviathan. Burgers hebben recht op de vrijheid om te twijfelen, om hun mening te herzien, om fouten te maken, om tegen te spreken. Burgers hebben het recht om niet alles dat van de overheid komt kritiekloos te aanvaarden. Democratie is een werkwoord en is niet gemakkelijk, maar er bestaat niets beter. Maar wijs op de mankementen van een referendum. Wit/zwartvragen laten weinig ruimte voor nuance.
• Steun rechters die hun nek uit steken. Geef hen een forum om uit te leggen waarom een vonnis is wat het is, waarom een procedure belangrijk is, waarom iedereen recht heeft op een eerlijk proces en op rechtsbijstand (wat een grondrecht is !). Versterk de rechtstaat.
• Politie en leger moeten steeds onder de leiding en toezicht staan van de vertegenwoordigers van het volk, of dit nu op gemeentelijk, provinciaal, regionaal of federaal niveau is. De inzet en optreden van politie en leger moeten zorgvuldig gebeuren. Recrutering en opleiding moeten kwalitatief zijn.
• Zorg voor een open en neutraal degelijk onderwijs dat toegankelijk is voor iedereen, gratis zolang de leerplicht telt (eveneens een grondrecht onder titel II). Toets regelmatig de leerboeken. Gezien in een leerboek Geschiedenis, derde druk uit 1958: het deel dat over de moderne geschiedenis van België ging tijdens en na WOII repte met geen woord over de Holocaust en héél miniem liet men verstaan dat er mensen niet aan de juiste kant hadden gestaan. Het paste blijkbaar niet in het katholiek pedagogisch project van het college om hier jongen mensen te waarschuwen voor een verschrikkelijk kwaad. Van hetzelfde laken een broek wanneer het over de nog bestaande kolonie Congo en de grote weldoener Leopold II gaat. Misschien leren debatteren in het onderwijs ?
• De VRT dient gesteund te worden, ook met nieuwsgaring van over de taalgrens. Er is te weinig duiding, vooral waar publiek kan deelnemen in het debat. Ik zie dat regelmatig op de Nederlandse omroep en ik heb daar al Belgen zien deelnemen. Mensen moeten terug leren omgaan met verschillen in mening, in nuancering van meningen.
• Richt een fonds op ter ondersteuning van de vrije meningsuiting. Dat kan media steunen die vervolgd worden omdat ze hun bronnen niet willen prijsgeven, kan klokkenluiders bijstaan in hun strijd.
• Openbaarheid van bestuur is niet enkel verslagen en wetten en reglementen op het internet zetten, maar is ook de achterkamerpolitiek achterwege laten. In Nederland is de regeringsvorming en -onderhandeling een open publiek debat in de tweede kamer waard. Hier wordt het beklonken door de partijvoorzitters en de parlementairen moeten achteraf enkel het juiste knopje indrukken. Ja de regering moet het vertrouwen van de kamer vragen, maar dat is maar een formaliteit.
• Tijdens en na de terreuraanslagen zijn er wetten en ministeriele besluiten gemaakt die onze vrijheden beknotten omdat we in een uitzonderlijke gevaarlijke situatie leefden. Toen, wat is er met deze wetten en besluiten gedaan ? Gelden ze nog ? Idem dito met de wetten en besluiten die zijn genomen om de pandemie te bestrijden. Ik ga akkoord dat uitzonderlijke tijden uitzonderlijke maatregelen nodig hebben, maar ik mag toch hopen dat de democraten in het parlement de wetten en besluiten die niet meer nodig zijn, onder loep houden en eventueel schrappen wanneer nodig is.
• John Crombez heeft de decumul in zijn partij doorgevoerd. Het kon op heel wat weerstand rekenen van enkele oude krokodillen. Maar is hij een wijs man: één mandaat voor één mens, geen machtsconcentratie! Ik zou daar nog een rotatieprincipe aan toevoegen : x-aantal keer een politiek mandaat en dan iemand anders de kans geven. Dat bemoeilijkt het werk van de lobbyisten en werkt dus het ontstaan van oligarchie en de ons-kent-ons-cultuur tegen.

Ik denk wanneer ik dit overlees, ik nog meer ideeën krijg.

Maar een tekst over strijd tegen het racisme is voor een andere keer.

 

---

Wat is voor u het belang van antifascisme vandaag? Laat het ons weten via info@rodedriehoek.be

De wereld ziet er door Covid-19 anders uit: er is solidariteit onder de werkende bevolking, maar er zijn tegelijk ook alle problemen waar het systeem geen antwoord op heeft: van de gezondheidscrisis over de economische problemen tot de dreigende klimaatramp. Van de vorige ‘Grote Depressie’ weten we dat een wanhopige situatie het gevaar meebrengt van wanhopige politieke uitdrukkingen.

Extreemrechts kent een opgang in de peilingen: het Vlaams Belang dreigt opnieuw de grootste partij te worden. Het aan de macht komen van extreemrechts is steeds minder taboe. Het gebeurt immers ook in andere landen: van de VS (Trump) over Brazilië (Bolsonaro) en Oost-Europa tot India (Modi).

De arbeidersbeweging moet reageren en een strategie ontwikkelen in de strijd tegen hedendaagse neofascisten en andere extreemrechtse strekkingen.

Steunpunt Antifascisme wil daaraan bijdragen. We willen een reeks standpunten en discussiebijdragen over de strijd tegen fascisme vandaag publiceren. Stuur ons uw tekst van maximaal 1500 woorden waarin het belang van de strijd tegen extreemrechts en een aanzet tot methoden (eisen, programma, acties, …) wordt gebracht. Stuur dit naar info@rodedriehoek.be